افغانستان چقدر از حقابه ایران را داده است؟
تاریخ انتشار: ۴ شهریور ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۵۵۲۷۵۸
به گزارش تابناک به نقل از همشهری، بر اساس آخرین برآورد، تنها ۴ درصد از حقابه ایران از هیرمند راهی چاهنیمهها شده است.
حکومت طالبان در همه مکاتبات و مکالمات با مقامات ایران اعلام کرده بود که به تعهدات بینالمللی و رویههای پیشین در تامین حقابهها متعهد است ولی آنها به گونهای عمل کردهاند که کمآبی نه تنها محیط زیست که حیات شهروندان ایرانی را نیز تحت تاثیر قرار داده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
این دو حوضه آبریز بخشهای وسیعی از ایران را تحت پوشش خود قرار میدهند و هر قطره از حقابه مرزی ایران حیات انسان و طبیعت را در پایین دست تحت تاثیر میگذارد. در هفتههای اخیر مردم شهرستانهای زابل، زهک، هامون، هیرمند و نیمروز در شمال سیستان و بلوچستان در اعتراض به عدم تحقق حقآبه هامون و هیرمند از جانب کشور افغانستان تظاهرات کردند. آنها با شعارهایی قبیل «حقآبه حق ماست»، «نجات تالاب هامون، مطالبه حیاتی»، «اصلاح بند کمالخان پیام مردم سیستان» و «حقآبه سیستان، آزمون دولتمردان»، خواستار مطالبه جدی حقآبه توسط مسئولان از کشور افغانستان و رسیدگی به موضوع گردو غبار در پی وقوع بادهای ۱۲۰ روزه شدند.
در بخشی از بیانیه پایانی تظاهر کنندگان آمده است: بیش از دو ماه از اخطار رئیس جمهور به حکومت افغانستان میگذرد و با وجود مطالبه مردم و کارشناسان منطقه در مورد اصلاح سازه "کمالخان"، تاکنون هیچگونه اقدامی در این زمینه انجام نشده است. در صورت عدم اصلاح این سازه و تکرار انحراف آب از بستر اصلی رودخانه هیرمند و تالاب بینالمللی هامون که مصداق بارز نقض قوانین بینالمللی و زیست محیطی است، ضرورت دارد برای حفظ منافع دو ملت ایران و افغانستان در روابط با طالبان تجدیدنظر شود.
تحقق ۱.۷۶ درصد از حقابه هریرود
علی سلاجقه، رییس سازمان حفاظت محیط زیست: با وجود اینکه حاکمان افغانستان از قبول داشتن معاهده رهاسازی آب هیرمند حرف میزنند اما در عمل به جای ۸۲۰ میلیون متر مکعب حقابه ایران از این رود، فقط ۱۵ میلیون متر مکعب آب رهاسازی کرده اند. از هیات حاکمه افغانستان چند بار درخواست برگزاری نشست کرده ایم که قبول نکردند. وزیر نیرو از طرف دولت ماموریت یافت پیگیریهای لازم را برای دریافت حقابه ایران از رود هیرمند انجام دهد. بازدید از سد هنوز انجام نشده است اما کارشناسان ما اعلام کردند که این آب به مقدار کافی در حوزههای آبخیز وجود دارد. طرف مقابل باید به خواستههای جمهوری اسلامی ایران وفق معاهده عمل کند.
تحقق ۴ درصد از حقابه هیرمند
حسن کاظمی قمی، نماینده ویژه رئیسجمهور در امور افغانستان: یکی از اولویتهای دستگاه دیپلماسی کشور موضوع اجرایی کردن حقآبه هیرمند بر اساس معاهده ۱۳۵۱ هجری شمسی است، این یک معاهده بینالمللی است و در چارچوب آن باید در سال آبی بهمیزان ۸۲۰ میلیون مترمکعب بهسمت ایران بیاید. از ابتدای حاکمیت و حکمرانی طالبان آنچه مقامات کابل تا امروز اعلام کردند، التزام افغانستان و پایبندیشان به اجرای این معاهده است، این را چه در یادداشتهای رسمی و کتبی اعلام کردند، چه در گفتگوهایی که داشتیم و چه در اظهارنظرهایی که بهصورت مصاحبه با اصحاب رسانه انجام دادند لذا در این مسئله طرف افغانی مشکلی ندارد به اینکه "این یک معاهدهای است و ما باید رعایت کنیم". اما واقعیتی که اتفاق افتاد این بود که در سال گذشته بهخلاف این تأکید و التزام و پایبندی میزان آبی که از افغانستان وارد خاک کشور ما شد، حدود ۲۷ میلیون مترمکعب بیشتر نبود، در چند نوبت رهاسازی آبی که صورت گرفت این اتفاق افتاد، این یک فاصله عمیقی است یک شکاف عمیقی است بین آن عددی که در معاهده آمده و آن چیزی که انجام شده است.
هریرود از کجا به کجا میرود؟
هریرود غربیترین حوضه آبریز در افغانستان است که بین سه کشور افغانستان، ایران، و ترکمنستان مشترک است. این رودخانه از ارتفاعات مرکزی افغانستان سرچشمه گرفته و با گذر از شهرهای فیروزکوه و هرات در نهایت با تشکیل مرز افغانستان و ایران و همچنین ایران و ترکمنستان وارد بیابانهای قرهقوم ترکمنستان میشود.
حجم آبهای تجدید پذیر افغانستان
سال ۱۹۹۶، ۸۴ میلیارد متر مکعب
سال ۲۰۱۸، ۴۹ میلیارد متر مکعب
توزیع مساحت حوضه آبریز هریرود:
۳۵ درصد در افغانستان
۴۴ درصد در ایران
۲۱ درصد در ترکمنستان
توزیع جمعیت در حوضه آبریز هریرود
۳۲ درصد در افغانستان
۶۵ درصد در ایران
۳ درصد در ترکمنستان
حقابه ایران از هریرود: ۸۲۰ میلیون متر مکعب
حقابه ایران از هیرمند ۸۲۰ میلیون متر مکعب
سدهای افغانستان بر روی هریرود
نام سد | وضعیت | ظرفیت مخزن میلیون مترممکعب |
بند دوستی افغان و هند | بهرهبرداری در سال ۱۳۹۵ | ۶۳۳ |
بند پاشدان | در حال ساخت | ۳۷ |
پوزلیچ | در حال ساخت | ۲۹ |
کبگان | در حال ساخت | ۲۱۱ |
ترپل | در حال مطالعه | - |
منبع: تابناک
کلیدواژه: سامانه سماح پیاده روی اربعین اربعین یوگنی پریگوژین گروه بریکس حکومت طالبان حوضه آبریز افغانستان سامانه سماح پیاده روی اربعین اربعین یوگنی پریگوژین گروه بریکس حقابه ایران بین المللی هری رود حق آبه
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۵۵۲۷۵۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سد طالبان بر مسیر «دوستی»
به گزارش «تابناک»، روزنامه خراسان در مطلبی نوشت: شاید وقتی سال ۷۹ دولت ایران با ترکمنستان برای احداث سد دوستی که ۸۰ درصد آب ورودی آن از هریرود افغانستان تأمین میشود توافق کردند و بدون حضور یا تعیین یا ضمانت حقابه آن از سوی کشور افغانستان این سد ۱.۵ میلیارد مکعبی را احداث کردند و سال ۱۳۸۴ به بهره برداری رساندند، تصور نمیکردند روزی برسد که دولت افغانستان در بالادست این سد سه سد «سلما»، «کبکان» و «پاشدان» را روی هریرود احداث کند.
شاید این مهلکترین اشتباه دستگاه متولی آب و دیپلماسی کشور باشد که بدون تضمین حقابه بالادست سدی احداث کنند و آب ۶ میلیون جمعیت را به آن وابسته کنند، اما سال ۹۵ دولت افغانستان به کمک هندوستان سد سلما را به بهره برداری رساند و حقابه سد دوستی کاهش جدی پیدا کرد، ولی دستگاه دیپلماسی ایران بازهم قادر نشد مانع احداث سدهای بعدی شود و سدهای کبکان و پاشدان هم پا روی گلوی حقابه ایران از هریرود گذاشتند.
امروز بحران آب در کلان شهر مشهد و استان خراسان رضوی به نقطه جوش رسیده و همه کاسه چه کنم دست گرفته اند که از کجا آب مشهد را تأمین کنند؛ از آبخوان بی آب فرونشسته یا دریای عمان و هزار مسجد که هیچ کدام افق خوشبینانهای در کوتاه مدت ندارند.
اما بحران به این جا ختم نمیشود و سد دوستی که ۱.۵ میلیارد مترمکعب ظرفیت دارد و تا همین چند سال پیش حدود ۶۵ درصد آب مشهد را تأمین میکرد الان تنها ۵ درصد آب دارد و با تجهیزات خاص آب از این سد برداشت میشود، زیرا کفگیر سد به ته مخزن رسیده است؛ و بنا بر اذعان مدیرعامل آبفای مشهد از ابتدای سال آبی تا پایان سال گذشته هیچ آبی از بالادست وارد سد دوستی نشده است؛ و این پایان ماجرا نیست. زیرا دو روز پیش یعنی روز یکشنبه ۹ اردیبهشتماه رسانههای محلی افغانستان از آغاز فاز جدید احداث «پاشدان» در ولایت هرات و روی سد دوستی با حضور ملا عبدالغنی برادر، معاون اقتصادی نخست وزیر طالبان و عبدالطیف منصور، سرپرست وزارت آب و انرژی طالبان، خبر دادند و این تیر آخر افغانستان به حقابه سد دوستی نخواهد بود. ساختمان این سد چند سالی مسکوت مانده بود، اما اخیراً دولت افغانستان به فکر بهره برداری از این سد افتاده و دستگاه دیپلماسی ما نیز همچنان بدون تحرک است.
مدیرعامل آب منطقهای استان نیز روز گذشته در گفتگو با خبرنگار ما ضمن اظهار بی اطلاعی از این اقدام دولت افغانستان گفت: تا پایان سال گذشته ما آب ورودی به سد دوستی نداشتیم و بعد از دو سیل اخیر در بالادست حدود ۴۰ میلیون مترمکعب آب وارد سد دوستی شد و با این اقدام دولت افغانستان حقابه سد دوستی به مخاطره خواهد افتاد و قطعاً آن را پیگیری خواهیم کرد.
نعمت نژاد با اشاره به این که دولت جمهوری اسلامی ایران هیچ توافقنامهای در خصوص تأمین حقابه سد دوستی با کشور افغانستان ندارد ابراز امیدواری کرد موضوع احداث پاشدان از مجاری دیپلماسی و تهران پیگیری خواهد شد